ธรรมะสำรับนักบริหารชุดที่ ๒ (ต่อ) "พรหมวิหาร ๔ (ต่อ) ในฐานะตัวช่วยสัปปุริสธรรม ๗"

@ เมตตา ต้องปลูกฝังไว้เป็นพื้นฐาน คือ ต้องรู้จักรักคนอื่น เป็นความรักที่เต็มด้วยความปรารถนาให้ผู้ที่ตัวรักมีความสุข

เมตตาเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการอยู่ร่วมกับคนอื่น ทำงานร่วมกับคนอื่น เพราะถ้ารู้จักเมตตาคนอื่นแล้วก็จะรู้จักทำดีเพื่อคนอื่น เช่น รู้จักให้ รู้จักอดทน เหมือนอย่างที่พ่อแม่รู้จักทำดีแก่ลูกอย่างเสียสละอดทน

หากมีเมตตาลึก การให้การเสียสละ ความอดทนก็ลึก ที่ยกพ่อแม่มาเป็นตัวอย่างก็เพราะเห็นภาพได้ชัดเจน ผมเคยบอกเด็ก ๆ เสมอว่า ในชีวิตของคนคนหนึ่ง ไม่มีใครที่ให้เราได้ยาวนานขนาดนี้ ตั้งแต่เกิดจนกระทั่งเรียนจบหรือบางทีตลอดชีวิต เพราะอะไร ? ก็เพราะเมตตานี่แหละ

@ การที่พระพุทธเจ้าทรงวาง เมตตา ไว้ก่อนก็ด้วยเหตุที่ต้องปลูกให้เกิดและฝังไว้ในใจก่อนนี่แหละ อย่างที่บอกไว้แล้วว่า หากเมตตาลึก คุณธรรมที่จะเกิดต่อจากเมตตาก็ลึก เช่นเดียวกันในพรหมวิหาร เมื่อเมตตาลึก กรุณาคือความสงสารก็ลึก ความสงสารที่ลึกมันทำให้ใจเราหวั่นไหว่าเราสุขสบายคนเดียวไม่ได้ต้องไปช่วยคนอื่นที่มีทุกข์

@ เมตตา กับ กรุณา ไม่ใช่ธรรมะมีสภาวะเดียวกัน แต่สัมพันธ์กัน เมตตาทำให้เกิดกรุณาได้ และกรุณาก็ทำให้เกิดเมตตาได้ ถอดความเป็นธรรมะง่าย ก็คือ ความรักทำให้เกิดความสงสาร ความสงสารก็ทำให้เกิดความรักได้

@ ตัวอย่างของคนที่มีเมตตาลึกมากคือพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย ท่านเห็นสัตว์โลกตกอยู่ในความทุกข์ทั้งหมด ทุกข์เพราะเกิดแก่เจ็บตาย ทุกข์เพราะพลัดพรากจากสิ่งที่รัก ประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รัก ปรารถนาแล้วไม่สมปรารถนา เพราะเหตุที่ท่านมีความสงสารมากขนาดนั้น จึงเรียกว่า มีมหากรุณา แล้วมหากรุณาก็ทำให้ท่านต้องเดินตามมรรคมีองค์ ๘ เพื่อทำศีล สมาธิ ปัญญา ให้สมบูรณ์

@ ความสำคัญอยู่ที่ว่า... เราต้องการเมตตาลึกระดับใด ? หากระดับที่จะเป็นพระพุทธเจ้าต้องใช้เวลาสร้างและปลูกฝังไว้ในจิตนานถึง ๔ อสงไขย (รอบช่วงเวลาที่นับไม่ได้ ๔ รอบ)กับ ๑๐๐,๐๐๐ กัป หากระดับที่จะเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าต้องใช้เวลา ๒ อสงไขย ระดับที่จะเป็นพระอัครสาวกต้องใช้เวลา ๑ อสงไขย และระดับที่จะเป็นพระสาวกธรรมดาต้องใช้เวลา ๑๐๐,๐๐๐ กับ เวลาดังกล่าวต้องเริ่มต้นนับ ๑ ตั้งแต่วันที่ได้รับการรับรองจากพระพุทธเจ้าพระองค์ใดพระองค์หนึ่งนะ ไม่ใช่นับเอาเอง ทั้งหมดก็ต้องอยู่ที่ว่า เราต้องการทำงานเพื่อคนอื่นในฐานะอะไร ? เรื่องนี้ฝากให้นักธรรมะวิเคราะห์ดูนะครับ แต่ถ้าจะเพื่อแค่เอาตัวรอดก็ไม่ว่ากัน

@ เมตตาลึกระดับไหน ? ก็ได้กรุณาลึกระดับนั้น แต่แค่เมตตากับกรุณาก็ยังไม่พอ นักบริหารยังจะต้องมี มุทิตา อุเบกขา เข้ามากำกับด้วย ไม่งั้นก็จะมีเมตตากับกรุณาแบบมีทุกข์ตลอด

@ ศัตรูของเมตตาคืออะไร ? ไกลตัวคือ โทสะ (โกรธ) แต่ใกล้ตัวคือ ราคะ รักแบบยึดติดว่าของฉัน เช่น พ่อแม่รักลูกรักจนเกิดความเห็นแก่ตัว รักเรื่องเพศ อย่างความรักของชายกับหญิง ชายกับชาย หญิงกับหญิง ซึ่งเป้าหมายคือเพศ ในฐานะปุถุชน ยังละรักแบบไหนจริงๆไม่ได้ หากปรับรัก ๒ แบบให้พอเหมาะจะดี ทำให้ชีวิตราบรื่นได้บ้าง

@ พรุ่งนี้ค่อยว่าต่อ